تخییر بدویتخییر بدوی به مختار بودن مکلّف برای بار اوّل در عمل بر طبق یکی از دو یا چند دلیل متعارض اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتخییر بدوی، مقابل تخییر استمراری بوده و عبارت است از اختیار و آزادی مکلف در انتخاب یکی از دو یا چند امر، فقط برای یک بار و در ضمن یک واقعه؛ بنابراین، مکلفی که در حرمت یک عمل یا وجوب آن مردد می‌باشد، فقط در واقعه اول، مخیر است که جانب حرمت یا وجوب را انتخاب کند، ولی هنگامی که در این واقعه، یک جانب را اختیار نمود، از آن پس اختیار از وی سلب می‌گردد و تا آخر عمر، در وقایع بعدی، باید به همان تصمیم نخست پای بند باشد. برای مثال، اگر در شک میان وجوب و حرمت نماز جمعه در زمان غیبت ، جانب وجوب را انتخاب کرد، باید تا آخر عمر، در ظهر جمعه نماز جمعه بخواند و نمی‌تواند آن را ترک نماید. ۱.۱ - نکتهمورد بحث اصولیون ، تخییر در مسئله اصولی است، نه فقهی (فرعی). [۱۲]
الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ایروانی، باقر، ج۴، ص۴۶۳.
[۱۳]
البحث فی رسالات عشر، قدیری، محمد حسن، ص۳۹۵.
[۱۵]
الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۵، ص۳۱۹.
[۱۶]
منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۸، ص۲۰۴.
[۱۹]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص۲۰۹.
[۲۰]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۱، ص۵۶۳.
[۲۱]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۱، ص۵۵۹.
۲ - عناوین مرتبطتخییر اصولی. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۹۵، برگرفته از مقاله «تخییر بدوی». |